Opstellen en samenvattingen door ChatGPT laten schrijven; het gebruik van generatieve AI in het onderwijs leverde tot nu toe vooral negatieve berichten op. Er worden echter ook positieve toepassingen verwacht.
“Drempels verlagen bij moeilijke vakken“
Michelle Zhou
door Robert Heeg
Komt het aan op experimenteren met tech, dan nemen jongeren vaak het voortouw. Een van de eerste grote AI-mediamomenten kwam dan ook toen bleek dat scholieren hun huiswerk door ChatGPT lieten maken. Het is een van de gevaren waar Wietse van Bruggen eerder dit jaar voor waarschuwde in zijn artikel over Generatieve AI op Kennisnet. ‘Het is niet altijd goed te herkennen of iets met generatieve AI is gemaakt. Er zijn wel detectiesystemen, maar die lopen altijd achter op de ontwikkelingen.’ In hetzelfde stuk wijst hij echter ook op positieve toepassingen in het onderwijs, bijvoorbeeld in digitale leermiddelen of tutor- en lessystemen.
Cognitieve vermogens
Als ondersteuning van de menselijke docent biedt professor Chat de nodige voordelen: 24/7 beschikbaar, nooit moe, en altijd een enorme kennisbank op zak. Dat AI niet altijd de correcte informatie brengt, is echter ook evident. Toch zien optimisten zelfs in de fameuze ‘hallucinaties’ een goed voorteken. Het feit dat ChatGPT de feiten soms uit z’n kunstmatige duim zuigt is een voorbode van cognitieve AI, aldus Michelle Zhou, CEO van Juji, een AI-chatbot ontworpen om leraren te ondersteunen. Op zakenplatform Fast Company beargumenteert zij: ‘ChatGPT maakt fouten met irrelevante feiten, maar z’n vermogen om trainingsdata te verwerken tot nieuwe informatie is gerelateerd aan het menselijk vermogen te leren door analogie, of het toepassen van een oplossing voor een probleem in een andere situatie.’
Drempels verlagen
In zijn Kennisnet-artikel zegt ook Van Bruggen dat generatieve AI wellicht kan inspelen op individuele behoeften van leerlingen. Kunstmatige intelligentie kan bijvoorbeeld teksten op een specifiek leesniveau maken over onderwerpen die een leerling daadwerkelijk interesseren. Hij verwijst ook naar persoonlijke chat-assistenten en ‘chatbot-achtige systemen’ die leerlingen kunnen ondersteunen.
En dat kan volgens Zhou met name drempels verlagen bij moeilijke vakken als wetenschap, techniek, technologie en wiskunde. ‘Een AI-docent kan cursusmateriaal ‘vertalen’ en spelletjes ontwerpen met daarin voorbeelden of situaties waarmee de student vertrouwd is, gebaseerd op de interesses, cognitieve voorkeuren, en persoonlijkheid van de leerling. Deze vorm van personalisatie kan de leergierigheid en motivatie enorm stimuleren.’
Disruptieve kracht
Hoe het ook wordt ingevuld, alle signalen wijzen erop dat AI een flinke rol gaat spelen in het onderwijs. Verschillende landen hebben initiatieven ontwikkeld voor het verkennen van de do’s en don’ts van AI-gebruik. Ook zijn er opleidingen om lessen met generatieve AI nog boeiender en effectiever te maken. Docenten leren hier onder meer om content te maken voor de lessen, een PowerPoint in seconden, of een kennisclip in minuten. De Harvard Universiteit adopteerde generatieve AI als een officieel leermiddel voor zijn vooraanstaande programmeercursus, constateert ICT-ondernemer Erdinç Saçan op Surf Communities. ‘Studenten worden aangemoedigd om AI te gebruiken om hen te helpen bij het debuggen van code, feedback te geven op hun ontwerpen en individuele vragen te beantwoorden over foutmeldingen en onbekende regels code.’
In hun boek Chatten met Napoleon vertellen Barend Last en Thijmen Sprakel hoe je als docent, school of opleiding deze technologie zó inzet dat de risico’s zijn ingedamd en kansen worden benut. Ze noemen generatieve AI ‘niet slechts een nieuwe tool, maar een disruptieve kracht die het onderwijslandschap verandert.’