De AVG voorziet in richtlijnen voor statistisch onderzoek onder 13-16 jarigen en voor 16 plussers. Aandachtspunt is dan ook vooral de groep van 11-13 jarigen, omdat daar geen regeling voor is in de AVG, GDPR en Uavg. Het Data en Insights Network (en haar voorgangers) heeft wel een procedure voor statistisch onderzoek onder deze doelgroep.
Statistisch onderzoek onder 11-16 jarigen
De AVG kent de volgende indeling:
• Ouder dan 16 jaar: iemand die ouder is dan 16 jaar geeft zelf een toestemming als dat de grondslag is om persoonsgegevens te verwerken ook al is de persoon nog niet meerderjarig.
• Tussen 13 & 16 jaar dient de toestemming te worden gegeven door de wettelijk vertegenwoordiger om persoonsgegevens te verwerken. Het moet bewijsbaar zijn dat de toestemming door de wettelijk vertegenwoordiger is gegeven. Dit geldt als de toestemming wordt verzameld volgend artikel 8 AVG via internet. In geval datvpersoonsgegevens worden verzameld van 13-16 jarigen niet via internet dan (Artikel 5 AVG) stelt artikel 5 uitvoeringswet AVG dat de toestemming door de wettelijk vertegenwoordiger dient te worden gegeven.
De GDPR voorziet wel in een mogelijkheid om 13 jaar te verlagen naar 11 jaar. Enkel heeft de regering van Nederland hier niet voor gekozen en kennen we niet echt toepasselijke regelgeving.
Het aandachtpunt in deze case is de jongste leeftijd tot 13 jaar, omdat daar geen regeling voor is in de AVG, GDPR en Uavg.
Sinds vele jaren heeft het Data en Insights Network (en haar voorgangers) wel een procedure voor statistisch onderzoek onder deze groep:
Een kind niet ouder dan twaalf (12) jaar, behalve als een kind Middelbaar Onderwijs volgt, zal nimmer een respondent zijn bij Statistisch Onderzoek, tenzij het kind deelneemt onder toezicht of met instemming van zijn/haar wettelijke vertegenwoordiger. De onderzoeksorganisatie doet redelijke inspanningen om te controleren of er sprake is van toezicht of instemming van de wettelijk vertegenwoordiger. Deze bepaling is niet van toepassing indien het onderzoek verloopt via internet (zoals in artikel 8 AVG).
Bij 12 jaar en jonger zal dus extra zorgvuldig moeten worden omgegaan om instemming te krijgen van de wettelijk vertegenwoordigers, om deel te mogen nemen aan het onderzoek. In dit geval moet zorgvuldig gekeken worden naar de invulling van redelijke inspanningen. Daarbij kan gedacht worden hoe om te gaan met schadelijke stoffen bijvoorbeeld. Ook moet het voor de wettelijke vertegenwoordigers duidelijk zijn wanneer de sessie exact is. Het is een instemming plus benadering en daarmee wordt bedoeld dat er voortdurend toezicht is. Het gaat dus veel verder met deze doelgroep dan om een handtekening op een A4 voor toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger, het gaat om instemming op de gehele wijze van data verzameling tot en met rapportage. Wettelijk gezien kunnen we het begrip toestemming niet gebruiken, omdat daar specifiek een wettelijke definitie voor bestaat.
Note: mocht men bij deze doelgroep gezondheidsgegevens willen gaan vastleggen dan zal de wettelijke vertegenwoordiger uitdrukkelijke toestemming dienen te verlenen als de persoonsgegevens voor onderzoek worden verwerkt als dat noodzakelijk is.