Van nieuwjaarsdag tot kerst: Nederland kent verschillende feestdagen. Op welke dagen wordt er gewerkt en wanneer zijn werknemers vrij? Bij sommige werkgevers is het ook mogelijk om feestdagen uit te ruilen. Hoe zit dat?
Algemeen erkende feestdagen zijn Nieuwjaarsdag, Eerste en Tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Eerste en Tweede Pinksterdag, Eerste en Tweede Kerstdag. Ook Goede Vrijdag is een door de Rijksoverheid erkende feestdag, maar heeft in de praktijk steeds minder die status. Daarnaast zijn er nog twee nationale feestdagen, namelijk Koningsdag (27 april; als Koningsdag op een zondag valt, is het gebruikelijk dat de viering de daaraan voorafgaande zaterdag plaatsvindt) en Bevrijdingsdag. Deze laatste heeft evenwel een bijzondere status. Zie verder Bevrijdingsdag.
Of een medewerker vrij is op een algemeen erkende feestdag en recht heeft op behoud van z’n loon, hangt af van de arbeidsvoorwaarden die van toepassing zijn. In verreweg de meeste cao’s, arbeidsvoorwaardenregelingen en arbeidsovereenkomsten is afgesproken dat een werknemer op deze dagen vrij heeft – maar dit hoeft dus niet het geval te zijn. Er is geen wettelijk recht op vrijaf op deze dagen.
Verschillende werkgevers geven hun werknemers de mogelijkheid om verlof voor traditionele Nederlandse feestdagen uit te ruilen voor een verlofdag die vanwege hun geloof of culturele achtergrond belangrijk is. Bijvoorbeeld Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag, of Goede Vrijdag (als dat een betaalde feestdag is in uw cao of arbeidsvoorwaardenregeling) kan worden uitgeruild voor Eid Al Fitr. Of werknemers krijgen één diversiteitsdag die ze naar eigen keuze mogen inzetten. Dit past in de bredere trend om feestdagen meer aan te laten sluiten bij individuele behoeften van werknemers.
Komende Bevrijdingsdag valt in een lustrumjaar. Is dat een vrije dag met behoud van loon?
Sinds 1959 geldt de aanbeveling van de Stichting van de Arbeid om werknemers in de lustrumjaren op 5 mei vrijaf te geven met behoud van loon, mits de werkomstandigheden zich daar niet tegen verzetten en het bedrijfsbelang niet wordt geschaad. Dit geldt dus ook voor maandag 5 mei 2025. De Stichting van de Arbeid heeft de decentrale cao-partijen onlangs de aanbeveling gedaan om dit lustrumjaar werknemers vrijaf te geven met behoud van loon.
In de praktijk zal dat voor de meeste werknemers ook het geval zijn, maar in de wet is er geen bepaling opgenomen dat een officiële feestdag als Bevrijdingsdag (ook niet in een lustrumjaar) gelijkstaat aan een doorbetaalde vrije dag voor werknemers. Wat de cao of arbeidsvoorwaardenregeling hierover voorschrijft, is in deze leidend.