Slimme tools voor studenten en onderzoekers

Sinds de doorbraak van ChatGPT worden de AI-tools in rap tempo geïntroduceerd. In dit artikel verkennen we enkele van de handigste hulpmiddelen voor studenten en onderzoekers.

door Robert Heeg

Artificiële intelligentie heeft een revolutie teweeggebracht in vele sectoren, zo ook het onderwijs en het academisch onderzoek. Met onderstaande slimme software kunnen studenten en onderzoekers bronnen vinden, gegevens analyseren en het onderzoeksproces efficiënter en nauwkeuriger maken. En dit summiere overzicht is nog maar het topje van de ijsberg.

Google Scholar
Een gratis dienst van Google die je laat zoeken naar wetenschappelijke artikelen, scripties, boeken, conferentiepapers en technische rapporten. Met Google Scholar doorzoek je een groeiende verzameling wetenschappelijke publicaties, die je niet vindt met Google’s reguliere zoekmachine. Sommige uitgevers laten Google Scholar de volledige tekst van hun elektronische tijdschriften inzien. Diverse universiteiten, zoals de UU en de UvA, hebben contracten afgesloten, zodat je als student of medewerker de volledige artikelen kunt lezen.

Mendeley
Met deze academische software (Windows, Mac, Linux) kun je bestanden opslaan en ze makkelijk van aantekeningen voorzien. Denk aan pdf-artikelen, rapporten, e.d. Ook kun je via Mendeley samenwerken in groepen, bijvoorbeeld om documenten met elkaar te delen. Mendeley wordt ondersteund door de UvA, die Nederlandstalige hulp biedt bij de installatie en gebruik. De universiteit noemt ook RefWorks en Zotero als mogelijke citatiemanagers, en biedt een overzicht van de voor- en nadelen van elke tool.

EndNote
Deze softwaretool is ontworpen voor het publiceren en beheren van bibliografieën, citaten en referenties op zowel Windows als Mac. Met een enkele klik zet je citaten en referenties in het gewenste format. In Endote bewaar je de verzamelde literatuurverwijzingen en pdf’s in je eigen bibliografische database. Dat scheelt veel tijd en moeite bij het schrijven van scripties. EndNote wordt ondersteund door diverse Nederlandse universiteiten met informatie voor installatie en gebruik.

HeyGPT
Deze interface voor ChatGPT biedt onderzoekers diverse waardevolle functies die ChatGPT niet heeft. Denk aan het samenvatten van belangrijke informatie in onderzoekspapers. In HeyGPT kunnen onderzoekers hun eigen OpenAI API-sleutel gebruiken, wat resulteert in snellere reactietijden en toegang tot ChatGPT op elk gewenst moment, inclusief piekuren.

Elicit
Een AI-gestuurde tool die efficiëntie en precisie in literatuuronderzoek vergroot. Elicit maakt gebruik van geavanceerde zoekmachines om relevante papers snel te identificeren en belangrijke informatie uit meerdere pdf’s halen, waardoor de onderzoekstijd drastisch wordt verminderd. Met Elicit kunnen onderzoekers zelfs zoeken met semantische vragen, waardoor ze niet langer te maken hebben met trefwoorden.

Semantic Scholar
Net als Elicit belooft deze tool toegang tot ruim 200 miljoen academische papers, maar Semantic Scholar kan daarnaast links in artikelen ontdekken en filteren op onder meer invloedrijke citaties, congressen, auteurs en publicatietypen. Ontworpen door het Allen Institute for AI zegt Semantic Scholar een vernieuwden manier te bieden om literatuuronderzoek te doen.

Supersymmetry.ai
De website oogt als een staaltje design uit de jaren ’90, maar de AI-gestuurde zoekmachine is wel degelijk van deze tijd. Supersymmetry.ai is een waardevolle tool voor onderzoekers die werken met grote datasets. Met Semantic Search zoek je op de betekenis van een paper en met behulp van ChatGPT en Claude maak je samenvattingen. Dit levert volgens de makers betere resultaten en zeldzamere papers op. Met de ‘find similar’-functie in een paper ontdek je alle soortgelijke papers.

ATLAS.ti
Met dit softwareprogramma kun je kwalitatieve data analyseren. Je verwerkt er verschillende soorten data mee, waaronder documenten, audio- en videoclips en foto’s. ATLAS.ti helpt niet alleen harde statistische data te analyseren, maar ook ‘soft’ data. Het programma laat je resultaten visualiseren, bijvoorbeeld in boomdiagrammen. Het is gratis te downloaden met een licentiecode van de Radboud Universiteit.

Ivy
De AI-chatbots van Ivy zijn speciaal ontworpen voor universiteiten en hogescholen. Ze vereenvoudigen veel onderdelen van het universitaire proces voor studenten, waaronder aanmeldingsformulieren, inschrijving, collegegeld, deadlines en meer.

De chatbots maken zo kostbare tijd vrij voor menselijke medewerkers. Ivy kan ook tekstberichten sturen en geïntegreerd worden in onder meer Facebook.

Let op: niet alle tools zijn beschikbaar in het Nederlands.