“We willen patiënten zelfredzamer maken”
Digitale zorgtools zijn niet voor iedereen even toegankelijk. IO-promovendus Tingting Wang bracht met haar onderzoeksteam van de TU Delft de voornaamste obstakels in kaart. Daaruit resulteerde een gids die designers helpt om de digitale patiëntervaring te verbeteren.
Door Robert Heeg
Talloze mensen gebruiken tegenwoordig digitale gezondheidsoplossingen zoals teleconsults, gezondheidswebsites en digitale tools. Over de digitale patiëntenervaring schreef Tingting Wang een proefschrift, dat zij eind vorige maand met succes verdedigde bij de TU Delft. Doel van haar PhD-project is om patiënten gebruiksvriendelijkere interfaces te bieden, bedacht vanuit een mensgericht ontwerpperspectief.
Waarom koos jij voor dit onderwerp?
‘Het is onderdeel van het bredere onderzoeksproject Consultation Room 2030: hoe ziet de spreekkamer eruit in 2030? Doel daarvan is om samenwerking te faciliteren bij de ontwikkeling, het testen, en de implementatie van digitale technologieën. We willen patiënten zelfredzamer maken, de voorbereiding van consultaties verbeteren en het contact tussen arts en patiënt ondersteunen. Maar ik had ook een persoonlijke motivatie. Zes jaar geleden brak ik mijn been en lag ik zo’n twee weken in het ziekenhuis. Sindsdien gebruik ik digitale oplossingen, zoals online zoeken naar hersteltips en het verbeteren van mijn gezondheid. Ik vond dit heel nuttig en wilde er graag iets mee doen.’
Digitale gezondheidsoplossingen zijn niet even toegankelijk voor iedereen…
‘Precies. Ik brak alleen mijn been en kon dus nog steeds mijn handen gebruiken en communiceren met de digitale interfaces. Maar door het zoeken naar gezondheidsinformatie las ik ook de verhalen van andere mensen en hoe die herstellen van hun klachten. Dat was heel inspirerend.’
Hoe gingen jij en je team te werk voor je onderzoek?
‘Ik heb een aantal industrieel ontwerpers geïnterviewd die zich richten op digitale oplossingen voor zorg en gezondheid. We vroegen hun onder meer naar hun ontwerpproces en met wat voor soort uitdagingen ze daarin te maken hebben. En ook of ze strategieën of tips met ons wilden delen, zodat we die learnings kunnen delen met andere ontwerpers en studenten.’
Je deed een aantal workshops met studenten in Nederland en in China. Zag je grote verschillen in die landen?
‘Verschillen maar ook overeenkomsten. De groepen zijn vergelijkbaar omdat ze allemaal een achtergrond in ontwerp hebben. Maar ontwerpen voor de zorg is wel anders bij verschillende patiënten of in verschillende landen. De regelgeving is anders en je moet ook net even andere aandacht hebben voor zaken als privacy en veiligheid. In ontwerp voor een Chinese patiënt moet je eerder iets gebruiken dat verband houdt met de Chinese geneeskunde. Maar ook in Nederland hebben mensen hun eigen overtuigingen en manieren om met gezondheid om te gaan. Als Nederlanders zich ziek voelen gaan ze eerst naar hun huisarts. In China gaan mensen daarentegen naar het ziekenhuis om met artsen te praten.’
Bezocht je ook patiënten in Nederlandse ziekenhuizen om te zien hoe ze omgaan met de digitale interfaces?
‘Ja, in mijn onderzoeksteam zitten mensen met medische kennis die makkelijk met patiënten kunnen communiceren om gegevens te verzamelen. Zij betrekken de patiënten erbij en horen hoe zij de digitale oplossingen ervaren.’
Welke grote uitdagingen kwam je daarbij tegen?
‘Veel Nederlanders zijn vertrouwd met digitale technologie en kunnen daar doorgaans goed mee omgaan. Maar in sommige andere landen hebben mensen beperkte toegang tot digitale oplossingen en gaan daar dan minder makkelijk mee om. Een andere uitdaging is systeemintegratie; wanneer digitale oplossingen niet door een ziekenhuis zijn ontworpen of ontwikkeld, maar door andere bedrijven, dan kan het echt moeilijk zijn om ze te integreren zodat patiënten bijvoorbeeld niet elke keer hun gegevens opnieuw hoeven invoeren.’
Ziekenhuispersoneel heeft het vaak heel druk. Ontbreekt meestal de tijd om patiënten te helpen met digitale tools?
‘Zeker. Vanwege de technologische ontwikkelingen moeten artsen en verpleegkundigen soms hun workflow veranderen om te proberen digitale oplossingen daarin te integreren. Ze moeten dan eerst de tijd vinden om zelf vertrouwd te raken met die oplossingen en daar vervolgens patiënten mee in aanraking te brengen. De reacties op digitale oplossingen in ons onderzoek waren dan ook heel divers; van mensen die het als zeer positief en ondersteunend ervaren tot mensen die het vooral als extra last ervaren. Met al die verschillende mindsets moet bij het ontwerpen van digitale oplossingen rekening worden gehouden.’
Uit je onderzoek kwam een online handleiding om betere digitale gezondheidsoplossingen te ontwerpen. Wat voor feedback kreeg je?
‘We delen de handleiding nu met andere designonderzoekers en -studenten. We krijgen positieve maar ook wat negatieve feedback. Doel is vooral het verbeteren van de kwaliteit van zorg in digitale gezondheidsoplossingen. Mijn onderzoek is een startpunt om meer onderzoekers of ontwerpers te laten nadenken over een betere digitale gezondheidsomgeving.’
Over Tingting Wang
Tingting was van jongs af aan geïnteresseerd in design en volgde opleidingen in industrieel ontwerp in haar thuisland China. Als uitwisselingsstudent van de Jiangnan University kwam zij voor zes maanden naar de TU Delft. Het studieklimaat en de collaboraties met medestudenten en collega’s bevielen haar zo goed dat zij besloot in Delft een Masteropleiding IDE (Industrial Design Engineering) te doen. Onlangs rondde zij daar haar PhD af.