Ouders hebben tot hun kind 8 jaar oud is recht op onbetaald ouderschapsverlof. Dit verlof is maximaal 26 keer het aantal uren van hun werkweek. Vanaf 2 augustus 2022 kunnen zij hiervan 9 werkweken betaald ouderschapsverlof opnemen en daarvoor een uitkering van UWV krijgen.
(Betaald) ouderschapsverlof
De wet kent verschillende verlofvormen in verband met zwangerschap, geboorte en ouderschap. Zwangerschaps- en bevallingsverlof, en verlof voor noodzakelijke zwangerschapsonderzoeken voor de (aanstaande) moeder, recht op verlof bij adoptie of opname van een pleegkind voor beide (pleeg)ouders, voor de partner van de moeder calamiteitenverlof bij de bevalling, en geboorteverlof en aanvullend geboorteverlof na de geboorte, en voor beide ouders ouderschapsverlof.
Soms is het verlof onbetaald, soms geheel of gedeeltelijk betaald via de werkgever of via UWV. Sommige werkgevers betaalden al (een gedeelte van) het ouderschapsverlof geheel of gedeeltelijk door, maar betaald ouderschapsverlof wordt nu ook wettelijk geregeld. Met ingang van 2 augustus 2022 kan voor 9 van de 26 weken ouderschapsverlof een uitkering via het UWV worden gekregen, op te nemen voor de eerste verjaardag van het kind. Hieronder een uitleg van het onbetaalde, en het betaalde gedeelte van het ouderschapsverlof in de vorm van vragen en antwoorden.
Kan de werkgever het verlof weigeren?
De werkgever kan de gewenste wijze van opname, na overleg met de werknemer, gedurende een redelijke termijn wijzigen wanneer hij een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang heeft. Denk hierbij aan ernstige organisatorische problemen. Dit kan tot vier weken voor de ingangsdatum van het verlof. Met ingang van 2 augustus 2022 komt tevens in de wet te staan dat de werkgever dan de werknemer in staat moet stellen het verlof op te nemen voordat het kind acht jaar wordt, dan wel één jaar wordt als het gaat om betaald ouderschapsverlof. Een wijziging moet schriftelijk gemotiveerd worden.
De wijzigingsbevoegdheid van de werkgever, en het recht van de werknemer om het betaald ouderschapsverlof op te nemen voor de eerste verjaardag van het kind kunnen elkaar bijten. Dat als de werknemer het verlof aanvraagt voor een periode die dicht tegen de eerste verjaardag aanligt. Er is dan weinig of geen ruimte om het aangevraagde verlof naar een andere periode te verschuiven. De wet geeft geen voorrangsregeling. De onmogelijkheid voor de werknemer om het verlof nog op te kunnen nemen na de eerste verjaardag, zal voor de rechter waarschijnlijk zwaar wegen als hier een conflict over zou ontstaan. Stimuleer daarom werknemers die het aangaat om het verlof zou tijdig mogelijk aan te vragen, zodat er ruimte is voor alternatieven als de bedrijfsvoering door het aangevraagde verlof in de problemen komt.
Is er tijdens het verlof vakantiedagenopbouw?
De hoofdregel is dat als er sprake is van loon, er sprake is van vakantieopbouw. Voor het onbetaalde gedeelte van het verlof is er dus geen vakantieopbouw. De wet regelt dat in een aantal situaties, waar er geen sprake is van loonbetaling, er toch sprake is van vakantieopbouw. Dat zijn onder meer het aanvullend geboorteverlof, en ook het betaalde ouderschapsverlof. Betaalt de werkgever tijdens het (wettelijk onbetaalde gedeelte van het) verlof toch (een gedeelte van) het loon door, dan is er ook vakantieopbouw. De hoogte van de loondoorbetaling is hierbij niet van belang. In beide situaties kan hiervan voor wat betreft de bovenwettelijke vakantiedagen bij schriftelijke overeenkomst worden afgeweken.
Meer informatie over de afspraken met de AWVN Werkgeverslijn vind je hier