Eerder dit jaar gaf Lisa van der Goot, design researcher bij Perspective, een SMART Talk-presentatie over visual thinking. Voor wie er niet bij was, legt zij hier nog eens uit wat dit concept inhoudt en wat je ermee kunt doen.
“Door te tekenen open je eigenlijk een deurtje in je hoofd”
Lisa van der Goot
door Robert Heeg
Wat moeten wij onder visual thinking verstaan?
‘Het is een breed begrip. Je verwerkt constant informatie op een visuele manier. Gelijk als je de straat opgaat word je al gebombardeerd door logo’s, iconen, billboards en nog veel meer. Een plattegrond is er ook een vorm van. Mijn SMART Talk focuste op hoe je tekenen kunt inzetten binnen je werk om duidelijkheid te creëren in gedachten en concepten.’
Is visual thinking voor iedereen weggelegd? Tekenen zit niet in ieders DNA…
‘Juist wel, want als kind teken je voordat je schrijft. Eigenlijk moeten we het tekenen niet zozeer leren, als wel her-leren. Het hoeven ook geen kunstwerken te zijn om je boodschap over te brengen. Onze hersenen herkennen in een fractie van informatie vaak wat de bedoeling is. Teken een bolletje met een steel eronder, en veel mensen zien er al een boom in. Alles kun je maken met hele basic vormen.’
Is tekenen vooral een kwestie van durven?
‘Er is best een drempel, ja. Mensen denken vaak dat iets niet mooi genoeg is, maar dat hoeft ook niet. Iedereen kan het. Er zijn veel eenvoudige trucjes waarmee je visual thinking snel leert. Wil je bijvoorbeeld een pijl ergens naar laten wijzen, teken dan eerst het punt waarnaar die moet wijzen en dan pas de pijl. Mensen komen na een presentatie vaak naar mij toe en zeggen: goh, ik wist niet dat ik dat kon.’
Wat kun je in de praktijk met visual thinking?
‘Dat is heel divers. In de basis schept het vooral helderheid. Voor jezelf is het een soort filter. Als je gaat tekenen dan dwing je jezelf heel snel tot de kern van iets te komen. Je moet dan kiezen wat je écht wilt vertellen. Gebruik je het in een werkomgeving met collega’s, dan helpt visual thinking heel erg om een gedeeld begrip te creëren. Want iedereen ziet dingen anders in z’n hoofd. Door te tekenen open je eigenlijk een deurtje in je hoofd waardoor collega’s naar binnen kunnen kijken. Zo leer je of je over hetzelfde praat, en dat maakt het weer makkelijker om iets te delen binnen een organisatie.’
Geef eens wat concrete voorbeelden
‘Een ervan is visual notetaking; als wij sessies hebben – intern of met klanten – dan maken we visueel aantekeningen. Maar we maken ook canvassen; getekende platen die je samen gaat invullen. Zo haal je op een gestructureerde manier informatie op, en ziet iedereen de eigen bijdrage in het grotere geheel, bijvoorbeeld in een roadmap. Verder gebruiken we het voor ideeëngeneratie, rapporten, infographics, en leggen we concepten gevisualiseerd voor in interviews; als deelnemers op iets concreets kunnen reageren, krijg je meer diepgaande feedback.’
Hoe heb je visual thinking bij een klant gebruikt?
‘We hebben een keer vanuit Perspective een customer journey helemaal uitgetekend; van hoe iemand thuis met de handen in het haar zat over een klusproject, tot het bezoek aan de winkel en het zoeken in het schap. Dat is uiteindelijk een flyer geworden die door de klant werd verspreid.’
Gaan AI-toepassingen als DALL-E en Midjourney dat handmatige tekenen niet gewoon van ons overnemen?
‘Voorlopig denk ik van niet. Op dit moment is het nog zo dat je langer bezig bent om een goede prompt te verzinnen dan dat je het tekent, zeker als je even snel een eenvoudige boodschap wilt overbrengen. Jíj weet in je hoofd wat je wilt tonen, maar naar een AI toe moet je dat eerst gaan verwoorden.’
Over Lisa van der Goot
Als kind was tekenen een favoriete hobby van Lisa. Ze belandde in 2014 op de juiste plek bij het visueel ingestelde Perspective, bureau voor business design, public design en design research. Ze was er de juiste persoon om vijf jaar geleden ook het onderdeel visual thinking op te pakken. Bij Perspective bediende zij al klanten als Eneco, VodafoneZiggo, PostNL en